Działalność nierejestrowana - na czym polega i jak ją założyć?

Ułatwieniem stawiania pierwszych kroków w biznesie jest wprowadzenie przepisami ustawy Prawo przedsiębiorców w 2018 roku możliwości prowadzenia przez określone podmioty działalności nierejestrowanej, określanej często jako „firma na próbę”. Daje szansę na spróbowanie prowadzenia własnej firmy, bez konieczności ponoszenia znaczących kosztów do których zalicza się m.in. składki ZUS.

Czym jest działalność nierejestrowana?

Ten rodzaj prowadzenia działalności jest swoistym kompromisem pomiędzy prowadzeniem pełnoprawnej działalności gospodarczej a wykonywaniem usług oraz czynności na podstawie umów cywilnoprawnych takich jak umowa o dzieło czy zlecenie. Co ważne, decydując się na prowadzenie działalności nierejestrowanej nie ma konieczności dokonywania wpisu do CEIDG. Jej prowadzenie wiąże się natomiast z prowadzeniem uproszczonej ewidencji sprzedaży, w niektórych przypadkach koniecznym może być legitymowanie się numerem NIP, który należy uzyskać poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza (w tym przypadku NIP-7).

Kto może założyć działalność nierejestrowaną?

Przepisy określają szereg warunków, które należy spełnić, aby można było prowadzić działalność w formie działalności nierejestrowanej. Jest ona przede wszystkim kierowana do osób fizycznych. Po pierwsze, musi być ona wykonywana osobiście. Nie ma możliwości prowadzenia takiej działalności w formie spółki np. cywilnej.

Ten rodzaj działalności kierowany jest dla osób, które w przeszłości nie prowadziły innej działalności gospodarczej. Dotyczy to osób które nigdy lub w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowana nie może dotyczyć działalności reglamentowanej. Może ona dotyczyć tylko i wyłącznie tych rodzajów działalności, które nie wymagają uzyskiwania koncesji, pozwoleń oraz różnego rodzaju licencji.

Przepisy regulują także maksymalną kwestię przychodu jaką można uzyskać w związku z prowadzeniem działalności nierejestrowanej. Zgodnie z art. 5 par. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, osoba prowadząca działalność, w żadnym miesiącu jej prowadzenia nie może osiągnąć przychodu który przekroczy połowę (50%) minimalnego wynagrodzenia za pracę o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Warto wiedzieć jednak, że zapis ten dotyczy kwestii przychodu, przez co nie ma możliwości obniżenia jego wysokości np. o ponoszone koszty.

Obowiązki przedsiębiorcy prowadzącego działalność nieewidencjonowaną

Pomimo wielu uproszczeń, takich jak brak konieczności opłacania zaliczek na podatek dochodowy, zgłaszania działalności w CEIDG czy GUS oraz składania deklaracji do ZUS, prowadzenie działalności nierejestrowanej wiąże się z przestrzeganiem określonych obowiązków. Zaliczyć do nich należy:

– prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży,

– wystawianie faktur lub rachunków w sytuacji gdy zażąda ich sprzedający,

– rozliczanie przychodów w rocznym zeznaniu PIT-36,

– przestrzeganie praw konsumentów.

Brak zgłaszania prowadzenia działalności do urzędu skarbowego, nie oznacza braku jakichkolwiek obowiązków w tym zakresie. O działalności nieewidencjonowanej, urząd skarbowy zostaje powiadomiony w związku ze złożeniem rocznego zeznania podatkowego, w którym należy określić przychód, koszty jego uzyskania, wskazać dochód lub stratę oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Przedsiębiorca powinien także prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, w której muszą znaleźć się informacje dotyczące kwoty przychodu, daty jej uzyskania oraz wartość sprzedaży. Posiadaną dokumentację należy także archiwizować przez okres 5 lat, który powinien być liczony od roku w którym podatek rozstał rozliczony. Taki jest bowiem termin przedawnienia zobowiązań podatkowych.